-
Larawan
Panudlo sa Sta. Iglesya – Ang Sta. Iglesya nagtudlo nga “Ang mga larawan ni Cristo, ug sa iyang Inahan nga Birhen, ug sa ubang mga Santos, kinahanglan nga batonan ug huptan, labina gyod diha sa mga simbahan, ug ang igo nga pagtahod ug pagpasidungog ihatag ngadto kanila; dili tungod kay gituohan nga sila dunay gahom o birtud nga tungod niini sila pasidunggan, o ang bisan unsa nga pag-ampo himoon ngadto kanila, o ang bisan unsang pagsalig ibutang diha kanila sama sa gihimo kaniadto sa mga pagano, nga nagbutang sa ilang paglaom ngadto sa mga diosdios; apan tungod kay ang pagpasidungog nga gihatag ngadto kanila gipahinungod ngadto sa ilang gilarawanan, busa pinaagi sa mga larawan nga atong gihagkan ug diin sa ilang atubangan kita moduko sa atong mga ulo o moluhod, atong gisimba si Cristo ug gipasidunggan ang iyang mga Santos, kang kansang sama ilang gilarawanan.”
Larawan ni Jesus, Santa nga si Maria, ug Santos nga si Jose
Pagsupak:
Supak 1. Gidili sa Dios ang paghimo sa bisan unsang larawan ug ang pagyukbo ngadto kanila: “Ayaw pagbaton ug laing dios gawas kanako. Ayaw pagbuhat ug diosdios o larawan sa bisan unsa didto sa langit o dinhi sa yuta, o diha sa tubig nga anaa ilalom sa yuta. Ayaw pagyukbo sa bisan unsang diosdios ni magsimba niini, kay ako ang Ginoo nga inyong Dios ug abughoan ako” (Exo. 20:3-5).
Supak 2. Ang pagkulit sa mga larawan nga samag dagway sa lalaki ug sa babaye gidumtan usab sa Dios: “Ayaw kamo paghimog mga larawan nga inyong simbahon-larawan sa bisan unsang dagway, sa lalaki o sa babaye” (Deut. 4:16-22).
Supak 3. Lakip ang pagprosesyon sa mga larawan gisaway usab sa Dios: “Ang mga tawo mihatag sa ilang plata ug bulawan ug nagsuhol sila g platero aron himoon kining diosdios ug ila kining gisimba. Pas-anon nila kini ug dad-on; itungtong nila kini sa butanganan niini..” (Isaias 46:6-7).
Supak 4. Gipanghimaraot sa Dios kadtong nagsimba og mga larawan: “Ang ilang mga dios hinimo sa salapi ug bulawan, mga binuhat og tawo. May mga baba sila apan dili makasulti, may mata apan dili makakita. May mga dalunggan apan dili makadungog… Ang nagbuhat ug misalig kanila mahisama unta sa mga diosdios nga ilang gibuhat” (Sal. 115:4-8).
Supak 5. Ang pagka-Dios dili kabuhatag larawan nga hinimo sa kabatid sa tawo: “Ug sanglit kita mga anak man sa Dios, dili nato hunahunaon nga ang Dios samag dagway sa larawan nga bulawan, plata o bato nga gikulit pinaagi sa kahanas sa tawo” (Buh. 17:29).
Supak 6. Matod pa ni San Pablo nga kadtong nagsimba sa mga larawan dili makasulod sa gingharian sa langit: “Sa walay duhaduha nasayod kamo nga ang mga daotan dili makasulod sa gingharian sa Dios. Ayaw limbongi ang inyong kaugalingon kay ang mga tawo nga makighilawason, o nagsimba sa mga diosdios… dili makasulod sa gingharian sa Dios” (1 Cor. 6:9-10).
Supak 7. Ang dulngan sa mga nagsimba og mga diosdios mao ang impyerno: “Apan ang mga talawan, ang mga mabudhion… ang mga nagsimbag diosdios, ug ang tanang mga bakakon mahiagom gayod sa linaw nga kalayo ug asupre nga mao ang ikaduhang kamatayon” (Pin. 21:8).
Tubag:
Ang mga pasahe nga gikutlo sa unahan tin-aw nga nagdili sa pagsimba sa mga diosdios. Apan unsa man kining mga diosdios? Si San Pablo naghatag kanato sa tukma nga kahulogan niini: “Nahibalo kita nga ang diosdios nagrepresentar ug butang nga dili tinuod” (1 Cor. 8:4).
Busa pinasukad niini nga kahulogan ang mga larawan ni Cristo, ni Birhen Maria ug sa mga Santos dili matawag nga diosdios tungod kay kini sila nagrepresentar man sa mga butang nga dunay tinuod nga pagkamao.
(Apan dili buot ipasabot ingon nga nagrepresentar ang mga imahen sa butang nga tinuod dios na ang mga imahen).
Ang diosdios mao usab kadtong mga larawan nga giisip nga dios o dunay gahom niadtong nagsimba kanila, “moluhod siya ug mosimba niini; mag-ampo siya niini ug moingon, ‘Luwasa ako kay ikaw may akong dios’” (Isa. 44:17).
Alang kanato tin-aw nga atong nasabtan ug gitudlo sa Sta. Iglesya nga ang mga larawan walay gahom o birtud sa ilang kaugalingon kondili mga representasyon lamang sa mga binuhat nga atong gipahanungdan sa atong pagpasidungog.
Diha sa Biblia ginganlan ang mga diosdios nga gisimba sa mga pagano. “Gihimo niya kini kay gisalikway man ni Salome ang Ginoo ug nagsimba siya kang Astarot, ang diosa sa taga-Sidon, kang Camos, ang dios sa Moab, ug kang Moloc, ang dios sa mga Amonihanon” (1 Hari 11:33). “Mao kini ang kataposan sa mga diosdios sa Babilonia. Kaniadto gisimba si Bel ug si Nebo… ang maong mga diosdios wala makaluwas sa ilang kaugalingon” (Isaias 46:1-2).
“Ug sa pagkasayod sa mga tawo sa Asdod sa nahitabo, miingon sila, ‘Ang Sudlanan sa Kasabotan sa Dios sa Israel kinahanglan ipahilayo kay iya kitang gipaantos ingon man si Dagon nga atong dios’” (1 Sam. 5:7). “Ang inyong gidala mao ang tolda sa diosdios nga si Moloc, ug ang larawan sa bituon sa inyong diosdios nga si Repan; sila mga diosdios nga inyong gibuhat aron simbahon” (Buh. 7:43).
“Sa pagkakita sa mga tawo sa gibuhat ni Pablo, naninggit sila sa ilang pinulongang Licaonianhon, ‘Nanaog ang mga dios sa dagway sa tawo!’ Ug ilang gianggaag Seus si Bernabe ug Herme si Pablo, kay siya man ang tigpamaba” (Buh. 14:11-12). “May usa ka platero nga ginganlag Demetrio nga namuhat ug mga modelong plata sa templo sa diyosa nga si Diana” (Buh. 19:24). Kining maong mga larawan sa mga bakak nga dios o diosa mao ang gidili sa Dios ang pagbuhat ug pagsimba kanila!
Apan sa laing bahin ang Dios nagsugo sa iyang katawhan sa pagbuhat og mga sagradong larawan nga maoy tigpahinumdom kanila sa iyang presensya. “Sa isigka-tumoy sa takob sa kahon paghimog duha ka kerubin nga bulawan, usa sa isigka-tumoy niini. Himoa kini nga unay gayod sa takob. Kinahanglan nga ang mga kerubin magabukhad sa ilang mga pako aron hipandongan sa ilang mga pako ang takob; mag-atubang sila nga magtan-aw sa takob… Makigkita ako kaninyo didto. Sa tungatunga sa duha ka kerubin nga anaa ibabaw sa Sudlanan, ihatag ko kanimo ang tanan kong mga sugo alang sa katawhan sa Israel” (Exo. 25:18-22).
Gihisgotan kini ni San Pablo diha sa Bag-ong Tugon “Ibabaw sa Sudlanan didto ang mahimayaong mga binuhat nga nagkahulogan sa presensya sa Dios ug gipandong ang mga pako sa mga binuhat sa dapit diin adto pasayloa ang mga sala” (Heb. 9:5). Ang templo sa Dios sa Daang Tugon gidayandayanan sa mga linilok nga mga larawan. “Gihal-opan niya ang tibuok Templo ug bulawan-ang mga sagunting, mga bakanan, mga bungbong ug mga pultahan niini, ug gidibuhoan niyag mga kerubin ang mga bungbong” (2 Kron. 3:7, 10). Gihulagway usab ang sulod sa templo sa basahon ni Propeta Ezequiel: “Ang bungbong sa Templo didto sa sulod gikan sa salog hangtod ibabaw sa pultahan gikulitan ug mga larawan sa mga palmira ug sa mga kerubin. Matag kerubin may duha ka nawong: may nawong sa tawo nga nag-atubang sa palmira sa usa ka kilid, ug ang nawong sa usa ka liyon nag-atubang sa palmira sa laing kilid. Gikulit kini sa tibuok palibot sa Templo gikan sa salog ngadto sa ibabaw sa pultahan” (Eze. 41:17-20). Ug ang Dios nagpili sa maong Templo diin Siya simbahon: “Bantayan ko kining dapita ug andam ako sa pagpatalinghog sa pag-ampo nga himoon dinhi. Karon gipili ko kining Temploha ingon nga dapit diin simbahon ako hangtod sa hangtod” (2 Kron. 7:15-16).
Ang Dios nagsugo sa iyang katawhan sa pagbuhat og mga sagradong
larawan nga maoy tigpahinumdom kanila sa iyang presensya.
Dihay panahon nga ang Dios miluwas sa iyang katawhan ginamit ang kinulit nga larawan. “Ug giingnan si Moises sa Ginoo, ‘Paghimog bitin nga tumbaga, ug ibutang kini sa tumoy sa usa ka tukon; ug ang hipaakag bitin, kon makakakita niini, dili mamatay.’ Busa nagbuhat si Moises ug bitin nga tumbaga, ug gibutang kini niya sa tumoy sa usa ka tukon; ug kon ang hipaakag bitin motan-aw sa bitin nga tumbaga, dili siya mamatay” (Num 21:8-9).
Moises gipahimog bitin.
Apan sa dihang gisinayop pag-ila sa katawhan ang maong larawan sa bitin gipaguba kini sa Dios: “Gidugmok niya ang halas nga tumbaga nga hinimo ni Moises, kay hangtod niadtong panahona ang katawhan sa Israel nagsunog man ug insenso ingon nga halad niini” (2 Hari 18:4).
Paglabay sa panahon ang katawhan nakapamalandong sa matuod nga kahulogan sa maong hitabo sa ilang kasaysayan: “Sa diha nga ang makalilisang ug mangtas nga mga bitin mihasmag kanila tungod sa kalala sa ilang hilo, wala magdugay ang imong kapungot ingon nga malaglag ang imong katawhan. Kining kagubota milungtad lamang sa mubo nga panahon, ingon nga usa ka pasidaan. Unya gihatagan mo sila sa usa ka makaayo nga simbolo, ang tumbaga nga bitin, aron pagpahinumdom kanila unsa ang gipangayo sa imong Balaod. Kon ang usa ka tawo motan-aw niadtong simbolo, maayo siya sa kalala sa pinaakan sa bitin-dili tungod sa iyang nakita, kondili tungod kanimo, ang manluluwas sa tanang katawhan” (Kaal. 16:5-7).
Sa kasaysayan sa Israel atong makita nga gipatahod sa Dios ang mga balaang adlaw, butang ug dapit: “Matngoni ninyo ang akong mga adlawng igpapahulay, ug tahora ninyo ang Akong sanctuario” (Lev. 19:30).
Ug kining sanctuario mao ang nahimutangan sa Sudlanan sa Kasabotan nga dunay larawan sa mga kerubin: “Ang Dapit nga Labing Balaan gibuhatan niyag duha ka kerubin nga metal ug gihal-opan niyag bulawan… Nagtindog ang mga kerubin nga nag-atubang sa kinadak-ang bahin sa Templo” (2 Kron 3:10-13).
Si Josue ug ang mga pangulo sa Israel nag-ampo nga naghapa atubangan sa Sudlanan sa Kasabotan: “Tungod sa kasubo gigisi ni Josue ang iyang bisti ug mihapa sa yuta atubangan Sudlanan sa Kasabotan sa Ginoo. Ang mga pangulo sa Israel mihapa usab didto uban kaniya hangtod sa gabii” (Jos. 7:6).
Dunay higayon nga ang usa ka tawo wala motahod sa sagrado nga butang gisilotan sa Ginoo: “Ug sa pag-abot nila sa giukanan ni Nacon, gigunitan ni Usa ang Sudlanan sa Kasabotan… ug nasuko ang Ginoo kang Usa. Gipatay siya sa Dios tupad sa Sudlanan sa Kasabotan” (2 Sam. 6:6-7).
Si Josias nga gimandoan sa Dios sa pagbungkag sa tanang diosdios sa usa ka dapit wala Niya ipaapil paglumpag ang monumento sa usa ka tawong balaan (2 Hari 23:15-18).
Kadtong namuak sa mga sagrado nga larawan sulod sa Templo giisip nga mga kaaway sa Dios: “Ang mga kaaway mo nagsinggit nga madaogon diha sa imong Templo; giilog nila ang Templo; ilang gipakayab ang kaugalingon nilang bandila. Ingon sila sa mga mamumutol ug kahoy nga namutol pinaagi sa wasay. Ug gilumpag nila pinaagi sa atsa ug martilyo ang kahoy nga may dibuho” (Sal. 74:4-6).
Ang Sta. Iglesya nag-awhag sa paggamit og mga larawan tungod sa daghang niining kapuslanan. Giingon, “Kini mga balaang butang, ug kon inyo kining atimanon sa paagi nga balaan, kamo mismo isipon nga balaan” (Kaal. 6:10).
Ug dili alang sa walay kapuslanan nga gihatagan sa Dios ang tawo sa katakos sa pagkulit (Exo. 35:31).
Una- ang mga sagradong larawan nagdayandayan sa templo sa Dios (Sal. 144:12). Sama nga ang Templo sa Dios sa Daang Tugon gidayandayan sa mga kinulit nga larawan mao usab ang atong mga balay alampoanan karon.
Ikaduha- ang mga larawan magamit sa pagtudlo sa mga diosnong kamatuoran (2 Tim. 2:15). Dako kini’g kapuslanan sa pagtudlo sa mga bata og sa mga tawo nga dili makamaong mobasa ug kadtong mga tawo nga dili makadungog.
Ikatulo- ang mga larawan mopahinumdom nato sa Dios ug sa mga balaan (Heb. 9:5). Inigsulod nato sa simbahan nga puno sa mga sagradong larawan matuboy ang atong hunahuna ngadto sa mga langitnong butang.
Ikaupat – ang mga larawan ayuda sa pagpamalandong (Fil. 4:8). Daghang balaanong sentimento nga motubod sa atong pagbati inigsud-ong nato sa mga larawan nga naghulagway sa pagpasakit ni Jesus.
Ikalima- ang mga larawan nag-agda kanato sa pagsunod sa panig-ingnan sa mga balaan (Heb. 13:7). Ang larawan sa putli nga kasingkasing ni Maria nagpahinumdom kanato sa gisulti ni Jesus nga “bulahan ang putli og kasingkasing kay makakita sila sa Dios.”
Ikaunom – sama nga atong mga nasudnong bayani atong gipasidunggan pinaagi sa pagpabarog og monumento alang kanila sa samang paagi ang mga santos atong gibuhatag larawan aron pagpasidungog kanila (Sir. 44:10-15) .
Tubag 1. Ang gidili sa Dios sa Exo. 20:3-5 mao ang pagbuhat sa mga larawan sa mga bakak nga dios ug ang pagyukbo ngadto kanila apan wala maapil sa gidili sa Dios kadtong mga larawan nga iyang gipabuhat (Exo. 25:18-22, Eze. 41:17-20).
Tubag 2. Ang dulomtanan sa Dios nga gipasabot diha sa Deut. 4:16-22 mao kadtong mga larawan sa mga diosdios nga samag dagway sa lalaki sama ni Moloc (1 Hari 11:33) ug babaye sama ni Diana (Buh. 19:24) apan dili ang larawan nga samag dagway sa tawo nga gikulit sulod sa iyang Templo (Eze. 41:19).
Tubag 3. Ang gisaway sa Dios nga pagprosesyon diha sa Isaias 46:6-7 mao kadtong labot sa mga diosdios (Isa 46:1-2) apan dili ang pagprosesyon sa mga sagrado nga mga larawan nga gihimo sa iyang katawhan (2 Sam 6:2-5, Jos. 6:1-7).
Tubag 4. Ang gipanghimaraot sa Dios diha sa Sal. 115:4-8 mao kadtong katawhan sa ubang mga nasod nga nagsimbag mga diosdios ug wala moila kaniya (Sal. 115:2) apan kadtong namuak sa mga sagrado nga larawan diha sa Templo sa Dios iyang mga kaaway (Sal. 74:6-8).
Tubag 5. Ang pagsimba sa Dios sa espiritu (Jn 4:24) wala magpasabot nga dili na mogamit og mga larawan kondili nga ang atong hunahuna atong ipahiuyon sa iyang kabubut-on (Rom. 12:1-2). Ang pagsimba sa Israel matuod nga pagsimba (Rom. 9:4) ug migamit silag mga larawan (Eze. 41:17-20).
Tubag 6. Diha sa Buh. 17:29 ang gisultihan ni San Pablo mao kadtong mga pagano didto sa Atenas nga nagsimba og daghang mga diosdios (Buh. 17:16) nga naghunahuna nga ang pagka-Dios anaa sa ilang mga larawan. Apan si San Pablo nagtuo usab nga ang mga larawan naglarawan sa presensya sa Dios (Heb. 9:5).
Tubag 7. Ang gisaway ni San Pablo diha sa Rom. 1:23-24 mao kadtong mga pagano kansang pagsimba sa ilang mga diosdios naglambigit usab sa paghimo og malaw-ay nga mga buhat. Walay labot dinhi ang husto nga paggamit sa mga larawan diha sa pagsimba inubanan sa tinguha sa pagpahimuot sa Dios!
Tubag 8. Diha sa 1 Cor. 6:9-10, ang giingon nga dili makasulod sa langit mao kadtong nakasala og “idolatry” kon pagsimba sa mga bakak nga dios dili ang mga naggamit sa mga larawan sa hustong paagi diha sa pagsimba “iconolatry” nga maoy gibansay sa katawhan sa Dios (2 Kron. 3:3-10).
Tubag 9. Ang nag-una nga tubag igo na usab sa pagtubag niini.
Atong nasabtan nga duha ka klase ang imahen nga gisigotan sa Balaang Kasulatan. Ang gidili pagbuhat sa Dios ug ang gipabuhat sa Dios. Ang tibuok ka-Protestantehan walay puas sa pag-atake ug paglutos niining maong mga imahen nga gihuptan sa Simbahan. Apan sudla ang ilang dapit tigomanan. Nakatuman ba sila sa gisugo sa Dios nga dili ipabuhat? Oo. nakatuman. Apan nakatuman ba sila sa gipabuhat sa Dios? Subo palandungon kay palpak sila niana. Adunay bahin sa kasulatan nga wala nila tumana. Ang gituman lang nila kato lamang mahiuyon sa ilang doktrina bahalag mahisupak sa Biblia. Kitang mga Katoliko, pag-ingon pa sa Ginoo ug ayaw pagbuhat, nagbuhat ba ta? Wala! kay pangita sulod sa Iglesia Katolika kung aduna bay estatuwa nga nagrepresentar ug butang nga dili tinuod sama kang Astarot, Camos Moloc, Bel, Nebo ug uban pa. Apan pag-ingon pa sa Dios pagbuhat, aduna ka bay makitang mga hulagway sa Simbahan nga nagrepresentar sa butang nga tinuod? Hagiton ko kamong mga Protestante kung kanang hulagway ni Jesus wala ba kana magpresentar sa tinuod nga Jesus. Kanang Maria nga inahan ni Jesus nga inyong gipanghugmak dako kamog tulobagon sa Dios kay ang maong imahen nagpresentar sa matuod nga Maria.
Pagtulon-an: Kinahanglan nga atong tahuron ang mga sagrado nga mga butang ug dapit nga gihalad alang sa balaan nga mga katuyoan nga mopahinumdom nato sa Dios ug sa mga binuhat sa langit. Sa atong pagsud-ong sa mga sagradong larawan atong iampo ngadto sa Dios nga makasunod kita sa atong Ginoo ug sa mga Santos nga gilarawanan nini. Ato sab nga tahuron ang dignidad sa atong isigkatawo nga sama kanato gibuhat sa larawan og panagway sa Dios.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
0 comments: